مدیریت مالی، مدیریت بر منابع و مصارف شرکت است. مدیران مالی بهدنبال افزایش سود شرکت (در کوتاه مدت) و افزایش ثروت سهامداران (در بلند مدت) میباشند. مدیران مالی همچنین مسئول سلامت مالی سازمان هستند. آنها گزارشات مالی را تهیه، فعالیتهای سرمایهگذاری را هدایت، استراتژیها را توسعه داده و برای رسیدن به اهداف مالی بلندمدت سازمان برنامهریزی میکنند.
نقش مدیر مالی با توجه به پیشرفتهای تکنولوژیکی و نرمافزاری در حال تغییر است. در گذشته وظیفه اصلی مدیر مالی نظارت بر مسایل مالی سازمان بوده است ولی حالا بیشتر به تحلیل دادهها و دادن مشاوره به مدیران عالی برای حداکثرسازی سود و افزایش ثروت سهامداران میپردازند.
مدیر مالی اغلب بهصورت تیمی کارکرده و به مدیران عالی شرکت یا سازمان مشاوره میدهد و وظایفی که مختص آن سازمان یا صنعت است را انجام میدهد. برای مثال مدیران مالی دولتی باید در ثبت، کنترل و تخصیص بودجه متخصص باشند و مدیر مالی شاغل در بخش صنعت باید نحوه محاسبه و گزارشدهی بهای تمام شده کالا و محصولات تولیدی را بهطور کامل بداند. علاوهبر این مدیران مالی باید با قوانین خاص مالیاتی که بر صنعت سازمان آنها موثر است، آشنا باشند. آنها با مدیران ارشد و واحدهای مالی و حسابداری ارتباط نزدیک دارند. مدیران مالی اکثراً بهصورت تمام وقت کار میکنند و حجم کار آنها زیاد است.
مسئولیتها و وظایف مدیر مالی
- بسته به اینکه مدیر مالی در چه شرکتی با چه ابعاد و اندازهای کار میکند، دارای وظایف متفاوت میباشد اما برخی از وظایف آن در همه شرایط یکسان است و تنها کم یا زیاد میشود. در زیر به مهمترین آنها اشاره میکنیم:
- تهیه گزارشات و صورتهای مالی بهمنظور ارائه به مراجع قانونی و نظارتی مثل اداره امور مالیاتی، بیمه و حسابرسان و همچنین ارائه به مدیران عالی شرکت
- پاسخ به سازمانهای نظارتی در صورت لزوم و دفاع از عملکرد قانونی شرکت
- نظارت بر مسائل مالی جزئی سازمان برای اطمینان از قانونی بودن آنها
- نظارت بر کارکنان مسئول گزارشدهی مالی و بودجهریزی
- بازنگری گزارشات مالی سازمان و یافتن راههای کاهش هزینهها
- تحلیل گرایشهای بازار: بهمنظور یافتن فرصتهایی برای تأمین مالی بهتر، سرمایهگذاری در پروژههای جدید و یا پیشی گرفتن از شرکتهای رقیب
- کمک به مدیریت ارشد شرکت در گرفتن تصمیمات صحیح مالی
- دانش و مهارت مورد نیاز مدیر مالی
- مهارتهای تحلیل و حل مشکلات: با توجه به اینکه هدف نهایی هر شرکت یا سازمان تجاری، کسب سود است و سود نیز از جنس پول و مال است لذا پیچیدهترین مسایل شرکتها در حوزه مالی و سرمایهگذاری است و نیاز است مدیر مالی هر شرکت در هر مرحله موانع را شناسایی و تحلیل نموده و نسبت به حل مشکلات با کمک سایر مدیران اقدام نماید.
- مدیر مالی
- مهارت های ارتباطی: بهمنظور ارتباط مؤثر با سایر مدیران شرکت و سازمانهای قانونی مثل اداره بیمه، مالیات و شرکتهای حسابرسی
- دقت و توجه به جزئیات: با توجه به سر و کار داشتن مدیران مالی با اعداد و ارقام ریز و درشت و اهمیت نقش کنترلی و نظارتی آنها در شرکت، دقت به جزئیات از مهمترین مهارتهای مورد نیاز برای آنها میباشد.
- مهارتهای ریاضی و فناوری اطلاعات: با توجه به نقش فناوری اطلاعات و نرمافزارهای رایانهای در ثبت و گزارشدهی اطلاعات مالی، امروزه هیچ یک از مدیران مالی نمیتوانند بدون آگاهی و تسلط در این زمینه وظایف خود را به خوبی انجام دهند.
- مهارتهای سازماندهی: بهمنظور مدیریت، کنترل و سازماندهی مناسب کارکنان بخش مالی شرکت و همچنین توان ارائه گزارشهای ساختاریافته و هدفمند به مدیریت ارشد شرکت.
تحصیلات مورد نیاز و نحوه ورود به شغل
فارغالتحصیلانرشتههای زیر در صورت ورود به این شغل از قابلیت و پتانسیل بالاتری برای موفقیت نسبت به دیگران برخوردار خواهند بود:
- حسابداری
- مدیریت مالی
- سایر گرایشهای مدیریت بهخصوص بازرگانی، صنعتی و دولتی
- اقتصاد
همچینن با توجه به استقبال جامعه از رشتههای میان رشتهای در سالهای اخیر، بهویژه رشتههای حوزه مدیریت، گرایش MBA در مقطع کارشناسی ارشد رشته مدیریت، فارغالتحصیلان رشتههای فنی را با مسایل مالی و حسابداری آشنا کرده و آنها را برای ورود به مشاغلی همچون مدیر مالی در صنعتی که تحصیلات کارشناسی خود را طی کردهاند آماده میکند.
بازار کار و فرصتهای شغلی برای مدیران مالی
مدیران مالی در سازمانها و شرکتهای مختلفی از جمله بانکها، شرکتهای بیمه، سازمانهای دولتی و شرکتهای خصوصی کار میکنند. بهعبارت دیگر تمامی شرکتها بهمنظور رشد و بقاء خود به مدیریت مالی یعنی افزایش سود و افزایش داراییهای شرکت نیاز دارند. در شرکتهای کوچکتر این نقش بر عهده مدیر عامل و حسابدار شرکت است و در شرکتهای بزرگ که دارای بخش مالی مجزایی است این وظیفه بر عهده مدیر مالی قرار میگیرد.